Charakterystyka rękawic, które chronią przed przecięciami
Uszkodzenia mechaniczne, czyli wszystkie urazy związane z przecięciem, przekłuciem bądź otarciem naskórka, należą do najczęściej występujących urazów kończyn górnych. Zdarzają się wszędzie, niezależnie od gałęzi przemysłu, i choć wiele osób nie bierze ich na poważnie, one również stanowią zagrożenie przed którym należy się chronić.
Zagrożenia mechaniczne występują zwykle na stanowiskach pracy związanych z transportem przedmiotów, obróbką metali, szkła i tworzyw sztucznych, w budownictwie oraz przemyśle spożywczym. Odpowiednie zabezpieczenia w postaci środków ochrony osobistej są w takich miejscach obowiązkiem wymaganym przez BHP. Jakie parametry powinny posiadać rękawice antyprzecięciowe zabezpieczające przed uszkodzeniami mechanicznymi?
Kategorie ochrony rąk
Rękawice antyprzecięciowe chronią górne kończyny nie tylko przed lekkimi uszkodzeniami mechanicznymi, ale także tymi przecięciami, które spowodowane zostały podczas użytkowania sprzętu ciężkiego. Z tego też powodu ochrony rąk należy podzielić na trzy kategorie. Pierwszą z nich będzie ochrona przed lekkimi urazami mechanicznymi, czyli urazami powierzchniowymi. Należą do nich wspomniane wcześniej obtarcia i lekkie skaleczenia. Drugą kategorię stanowią na przykład przecięcia nieostrym nożem z małą energią, ostrymi przedmiotami, a także otarcia i ukłucia.
Do ostatniej kategorii zaliczymy ciężkie urazy mechaniczne, w tym ukłucia i przecięcia ostrymi nożami z dużą energią, przecięcia nożami z napędem lub ręczną pilarką łańcuchową. Rękawice antyprzecięciowe mogą służyć w każdej z tych kategorii, przy czym ważne jest, by posiadały wówczas odpowiednie parametry oraz spełniały odpowiednie normy.
Normy i parametry rękawic antyprzecięciowych
PN-EN 388 to norma określająca rękawice ochronne chroniące przed zagrożeniami mechanicznymi. Opisuje ona wymagania, które muszą zostać bezwzględnie spełnione przez rękawice ochronne stosowane do ochrony przed czynnikami mechanicznymi takimi jak obtarcia, przecięcia i przekłucia, których skutki są poważniejsze niż powierzchniowe. Jest to podstawowa norma wyznaczająca standardy rękawic do ochrony mechanicznej, a rękawice, które spełniają jej wymagania określane są potocznie jako rękawice antyprzecięciowe.
Według wymagań stawianych przez normę PN-EN 388, rękawice antyprzecięciowe powinny zapewniać ochronę przed co najmniej jednym z wymienionych zagrożeń, którymi są: ścieranie, przecięcie i przekłucie. Rękawice dopuszczone przez normę PN-EN 388 powinny być bezwzględnie stosowane w przypadku ryzyka uszkodzeń mechanicznych, czyli w praktyce do wszelkich prac w przemyśle wymagających ochrony rąk.
Parametry określane przez powyższą normę oceniane są w skali od 1 do 5 lub A do F. Parametry te to: Odporność na ścieranie (mierzona w liczbie cykli), gdzie poziom 1 to 100 cykli, a najwyższy poziom 4 to 8000 cykli. Kolejnym parametrem jest odporność na przecięcie mierzona za pomocą tak zwanego „coup test” i określana od poziomu 1 do 5, gdzie 5 oznacza najwyższą odporność. Następnie pojawiają się odporność na rozerwanie oraz odporność na przekłucie, oceniane w skali czterostopniowej.
Nowelizacją do PN-EN 388 było dodanie parametru odporności na przecięcie według normy ISO 13977, którą ocenia się w skali od A do F. Test rękawic wykonuje się w tym przypadku nie za pomocą okrągłego noża o stałym nacisku (coup test), a nożem z wymiennym ostrzem o zmiennym nacisku. W ten sposób wykluczone jest tępienie ostrza przez rękawice wykonane z włókien szklanych lub metalowych, które w przypadku tradycyjnego coup test mogły wypaczać wyniki. Ostatnim parametrem jest odporność na uderzenie według normy EN 12594:2015. Jeśli rękawice przeszły test pozytywnie, zostają oznaczone one literą P. Tu możliwy jest tylko jeden wynik – rękawica zapewnia odporność, bądź też nie.
